KOŚCIÓŁ PW. ŚW. JANA CHRZCICIELA W ORAWCE, fot. M. Jałoszyńska (MIK, 2016) CC BY SA NC ND

pałac

Pałac Potockich w Krakowie
Pałac Pusłowskich w Krakowie
Zespół zabudowań podworskich w Bobrku
ZESPÓŁ ZABUDOWAŃ PODWORSKICH W BOBRKU, fot. J. Nowostawska-Gyalókay (MIK, 2014) CC BY SA 3.0
Zespół pałacowy w Książu Wielkim
ZESPÓŁ PAŁACOWY W KSIĄŻU WIELKIM, fot. J. Nowostawska-Gyalókay (MIK, 2014) CC BY SA 3.0
Pałac Larischa w Krakowie
PAŁAC LARISCHA W KRAKOWIE, fot. J. Nowostawska-Gyalókay (MIK, 2013) CC BY SA 3.0
Pałac Długoszów w Siarach
PAŁAC DŁUGOSZÓW W SIARACH, fot. K. Fidyk (MIK, 2013) CC BY SA 3.0
Pałac Goetzów-Okocimskich w Brzesku
PAŁAC GOETZÓW-OKOCIMSKICH W BRZESKU, fot. J. Nowostawska-Gyalókay (MIK, 2013) CC BY SA 3.0
Pałac Starzeńskich w Płazie
PAŁAC STARZEŃSKICH W PŁAZIE, fot. ze zb. UM Chrzanów (2009) ©
Pałac w Ryczowie
PAŁAC W RYCZOWIE, fot. M. Łukaszewicz (Graphia, 2011) ©

Ryczów leży w powiecie wadowickim, na południowy zachód od Krakowa, na ziemiach dawnego księstwa oświęcimsko-zatorskiego. Dzieje majątku dworskiego w Ryczowie układają się w kilka epok.

Kościół parafialny pw. św. Marcina w Krzeszowicach

Krzeszowicka świątynia położona jest pomiędzy rynkiem miasta a pałacem Potockich, w otoczeniu drzew pobliskich parków: zdrojowego i miejskiego.

Architektura uzdrowiskowa – pałac Vauxhall, łazienki „Zofia” i park zdrojowy w Krzeszowicach
ARCHITEKTURA UZDROWISKOWA – PAŁAC VAUXHALL, ŁAZIENKI „ZOFIA” I PARK ZDROJOWY W KRZESZOWICACH, fot. M. Klag (MIK, 2009) CC BY SA 3.0

Pierwsze wzmianki o dziejach Krzeszowic pochodzą z 1286 r., kiedy to Fryczko, wójt z Bytomia, uzyskał przywilej na założenie w istniejącej już wsi sołectwa na prawie magdeburskim. Wieś należała do biskupów krakowskich, następnie do Jana Tęczyńskiego, a później przechodziła kolejno w ręce Opalińskich, Sieniawskich i Czartoryskich.

Pałac i park im. Anny i Erazma Jerzmanowskich w Krakowie
PAŁAC I PARK IM. ANNY I ERAZMA JERZMANOWSKICH W KRAKOWIE, fot. M. Klag (MIK, 2007) CC BY SA 3.0

Zespół pałacowo-parkowy im. Erazma Jerzmanowskiego jest położony w południowo-wschodniej części Krakowa, na terenie dawnej wsi Prokocim. Powstała ona prawdopodobnie pod koniec XIII lub na początku XIV stulecia.

Pałac Górków w Krakowie
PAŁAC GÓRKÓW W KRAKOWIE, fot. M. Klag (MIK, 2008) CC BY SA 3.0

Pałac Górków usytuowany jest na rogu ulic Kanoniczej i Podzamcze, u stóp wzgórza wawelskiego. Jest to teren najstarszej dzielnicy Krakowa, Okołu, której układ urbanistyczny został wytyczony w XIII w.

Pałac w Pławowicach
PAŁAC W PŁAWOWICACH, fot. M. Klag (MIK, 2007) CC BY SA 3.0

Pławowice leżą niedaleko Nowego Brzeska, kilka kilometrów na północ od drogi wiodącej z Krakowa do Sandomierza. Pierwszą wzmiankę o tej miejscowości znajdujemy w źródłach z połowy XIII w., choć z pewnością istniała ona dużo wcześniej.

Pałac w Kościelnikach (Kraków)
PAŁAC W KOŚCIELNIKACH, fot. M. Klag (MIK, 2008) CC BY SA 3.0

Dzielnica Nowa Huta, kojarząca się przede wszystkim z socjalistycznym miastem i ogromnym kombinatem, powstała na terenach, gdzie przez wieki istniały wioski, kościoły, pałace i dwory. Jedną z takich wsi są Kościelniki, przyłączone do miasta w 1973 r. jako osiedle Nowej Huty.

Pałac biskupa Erazma Ciołka w Krakowie
PAŁAC BISKUPA ERAZMA CIOŁKA W KRAKOWIE, fot. M. Klag (MIK, 2007) CC BY SA 3.0

W latach 1503-1505 biskup płocki Erazm Ciołek (1474-1522) zbudował w miejscu dwóch XIV-wiecznych kanonii okazały pałac. Biskup był sekretarzem Aleksandra Jagiellończyka, humanistą i dyplomatą.

Pałac w Paszkówce
PAŁAC W PASZKÓWCE, fot. M. Klag (MIK, 2004) CC BY SA 3.0

Pomimo swego położenia na granicy ziem historycznie przynależnych do Krakowa i do Śląska Paszkówka zawsze była związana z królewskim miastem. Ta znana już od czasów średniowiecznych wieś należała w 2. poł. XIII w. do Radwanitów, będących w służbie rycerskiej u Bolesława Wstydliwego.

Pałac w Osieku
PAŁAC W OSIEKU, fot. M. Klag (MIK, 2003) CC BY SA 3.0

Odległy o kilka kilometrów i położony na południe od Oświęcimia Osiek wzmiankowany był już w 1278 r. Wieś tę, znajdującą się na terenie księstwa oświęcimskiego, kupił w 1457 r. król Kazimierz Jagiellończyk z przeznaczeniem na zastawy pożyczkowe.

Pałac Radziwiłłów w Balicach
PAŁAC RADZIWIŁŁÓW W BALICACH, fot. M. Klag (MIK, 2003) CC BY SA 3.0

Pałac w Balicach, jednej z najstarszych podkrakowskich wsi, znajduje się w otoczeniu kilkuhektarowego, pięknego parku, w którym rośnie wiele gatunków rzadko występujących krzewów i drzew.

Pałac Wielopolskich w Krakowie
PAŁAC WIELOPOLSKICH W KRAKOWIE, fot. M. Klag (MIK, 2002) CC BY SA 3.0

Rozległe zabudowania pomiędzy ul. Poselską, klasztorem oo. Franciszkanów oraz placem Wszystkich Świętych, nazywane pałacem Wielopolskich, są od półtora wieku siedzibą władz Miasta Krakowa.

Założenie pałacowo-parkowe w Młoszowej
ZAŁOŻENIE PAŁACOWO-PARKOWE W MŁOSZOWEJ, fot. M. Klag (MIK, 2001) CC BY SA 3.0

Młoszowa, leżąca w pobliżu Trzebini, była przez stulecia własnością rodziny Młoszowskich, którzy pod koniec XVII w. wznieśli tutaj dwór. Kiedy w 1790 r. ród ten wygasł, wieś dostała się w posiadanie spadkobierców Hieronima Wielopolskiego.

Pałac w Igołomi
PAŁAC W IGOŁOMI, fot. M. Klag (MIK, 2000) CC BY SA 3.0

Igołomia jest położna na lewym brzegu Wisły, na terenie, który obfituje w ślady osadnictwa starożytnego i wczesnośredniowiecznego. Źródła pisane wymieniają wieś w 1229 r., kiedy to dzieliła się na tzw. Igołomię Mniejszą, należącą do kolegiaty św. Floriana i Igołomię Większą, będącą uposażeniem klasztoru tynieckiego.

Zespół pałacowo-parkowy Potockich w Krzeszowicach
ZESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWY POTOCKICH W KRZESZOWICACH, fot. M. Klag (MIK, 1999) CC BY SA 3.0

Krzeszowice sięgają swoją historią 1286 r., kiedy to Fryczko, wójt z Bytomia, lokował na prawie niemieckim wieś o tej nazwie. Należała ona do biskupów krakowskich, a w 1620 r. kupił ją Jan Tęczyński.

Browar Goetz-Okocimskich w Brzesku
BROWAR GOETZ-OKOCIMSKICH W BRZESKU, fot. M. Klag (MIK, 2005) CC BY SA 3.0

Przybyły ze Szwabii w 1845 r. piwowar Jan Ewangelista Goetz założył w Brzesku niewielki browar. Z czasem stał się on potężnym przedsiębiorstwem, a jego właściciel znanym przemysłowcem, właścicielem ziemskim i działaczem charytatywnym.

MAŁOPOLSKI INSTYTUT KULTURY W KRAKOWIE, ul. 28 Lipca 1943 17c, 30-233 Kraków, tel.: +48 12 422 18 84, 631 30 70, 631 31 75, NIP: 675 000 44 88 | Projekt i wykonanie | Polityka prywatności