Największą inwestycją naukową Krakowa – a nawet szerzej, Polski okresu międzywojennego – była budowa Akademii Górniczej przy al. Mickiewicza 30. 20 października 1919 roku w auli Collegium Maius UJ Naczelnik Państwa Józef Piłsudski powołał do życia akademię na wolnych już od zaborców ziemiach polskich. Szkoła nie miała jeszcze wtedy swojej siedziby, gdyż I wojna światowa przeszkodziła w realizacji projektu konkursowego z 1913 roku. Wyróżniono w nim pracę architektów Sławomira Odrzywolskiego i Adama Ballenstedta, jednak do współpracy zaproszono również Wacława Krzyżanowskiego, jurora konkursu.

Gmach główny Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, fot. J. Nowostawska-Gyalókay MIK 2017

Budynek postawiono na rozległych nieużytkach – o powierzchni 11 tys. mkw., przekazanych na ten cel przez gminę Kraków. Gmach wznoszono w latach 1921-1935, choć zajęcia rozpoczęto już w 1929 roku, w jeszcze nieukończonym budynku.

Obecny kształt budowli został wykonany według planów Odrzywolskiego (zmarł w 1933 roku) i Krzyżanowskiego, który budowę doprowadził do końca. Wykończenie wnętrz trwało do 1938 roku. Uwagę zwracają okazały westybul (otoczony arkadowymi krużgankami i nakryty świetlikiem) oraz aula nakryta kasetonowym stropem, ze ścianami podzielonymi wielkim porządkiem pilastrów.

Gmach główny akademii jest budynkiem klasycznym, monumentalnym, czego przejawem jest z pewnością zastosowanie w ryzalicie wielkiego porządku z jońskimi kolumnami. Przeprowadzona w latach 1965-1967 adaptacja pomieszczeń na strychu połączona z wybiciem kwadratowych okien w pasie belkowania zachwiała równowagę kompozycyjną fasady.

Rzeźby górników i hutników stojące po obu stronach wejścia głównego do gmachu wykonali Jan Siek i Bogusz Salwiński (1979), opierając się na pierwowzorze autorstwa Jana Raszki. Z kolei nad wejściem na szczycie budynku w 1999 roku ustawiono rzeźbę św. Barbary – w miejsce wcześniejszej figury dłuta Stefana Zbigniewicza, ucznia Xawerego Dunikowskiego, zrzuconej w 1940 roku przez Niemców. Co prawda początkowo na dachu uczelni planowano ustawienie pracy autorstwa Karola Hukana „Personifikacja geniuszu”, jednak ostatecznie zmieniono koncepcję.

W 1939 roku uczelnię przemianowano na Akademię Górniczo-Hutniczą.

W roku akademickim 1921/1922 po raz pierwszy do studiów w akademii dopuszczono kobietę – w charakterze wolnej słuchaczki. Po debatach 21 października 1922 kolegium profesorów zadecydowało o dopuszczeniu kobiet do studiów w maksymalnej liczbie 8 studentek na pierwszym roku jako osobny numerus clausus.